Kalça Kırığı Cerrahi Sonrası Fizik Tedavi
Kalça kırıkları disabilitenin önemli bir nedenidir ve yaşlı popülasyonda sık görülür. Osteoporoz, Parkinson, İnme (Felç) gibi nörolojik hastalıklar, kognitif bozukluklar, görme sorunları ve denge bozuklukları olanlar kalça kırıkları açısından risk altındadır. Osteoporoz önlem ve tedavisinin yanında, hastaların kullandığı ilaçların baş dönmesi ve sersemlik yönünden incelenmesi, kas kuvveti ve dengenin artırılması, gerekirse yürümeye yardımcı cihazların kullandırılması ve ev içinde çevre düzenlemesi ve günlük yaşam koşullarının oluşturulması kalça kırıklarının önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Dünyamızın ve ülkemizin yaşlı nüfusunun giderek büyüdüğü göz önüne alınırsa kalça kırıklarının önümüzdeki yıllarda önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkacağını tahmin etmek güç değildir. Kalça kırıklarında tedavi yöntemi büyük bir oranda cerrahidir. Kırık sonrası cerrahinin gecikmesi, ağırlık yüklemeyi geciktirerek fonksiyonel iyileşmeyi etkiler ve mortalite riskini artırır. Optimal süre hastanın kırık için hastaneye kabulünden sonra 2 gün içinde cerrahi müdahalenin yapılmasıdır. Cerrahi sonrası komplikasyonlar : kalça ekleminin çıkığı, kemiğin kaynamaması, avasküler nekroz, bacak uzunluk farkı, ağrı, heterotropik ossifikasyon, protez veya internal fiksatörde gevşeme, sinir ve arter yaralanmaları, enfeksiyon, derin ven trombozu, bası yaraları.Genel olarak kalça kırığı ameliyatları sonrasında, hasta kalçasını 90 derecenin üzerinde fleksiyona getirmemelidir. Aşırı addüksiyon ve internal rotasyon hareketlerini yapmamalıdır. Kalça kırığı sonrası fizik tedavinin amacı fonksiyonu en üst düzeye çıkarmak ve kişinin daha önceki yaşam aktivitelerine dönmesini sağlamaktır. Rehabilitasyonun hedefleri kırık öncesi fonksiyonların tekrar kazandırılması, aerobik kapasite ve enduransı artırmak, dengeyi kazanmak, kasları kuvvetlendirmek ve esnekliğini sağlamak, eklem hareket açıklığını artırmak, ödem ve ağrıyı azaltmaktır. Ayrıca elektrik stimülasyon cihazları kas atrofilerini önlemek ve kas kuvvetini kazandırmayı hızlandırmak için uygulanabilir. Ağrıyı baskılamak için TENS cihazları, ödemi ve ağrıyı azaltmak için soğuk uygulanabilir. Hasta, ambulasyona ameliyattan sonraki ilk günden itibaren başlamalı, yatak kenarında desteksiz oturma, ayakta durma, bağımsız olarak kısa mesafeleri yürümesi çalışılmalıdır. Fizyoterapist, gerekli cihaz kullanımı için aileyi ve hastayı bilgilendirir. Cihazla birlikte yürüme eğitimi verir. Transfer eğitimi verir. Ev düzenlemeleri konusunda aileyi bilgilendirir, ev egzersiz programı verir ve evde fizik tedavi yapılmasını önerir. Sonuç olarak kalça kırıklar ciddi sonuçları olan önemli bir sorundur. Fakat cerrah ve fizyoterapistin koordinasyon içinde olmasıyla doğru tedavi ve rehabilitasyon yaklaşımı olur ve olumlu sonuçlar alınabilir
