Felç (İnme) Nedir? Belirtileri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Felç; beyni besleyen damarların tıkanması veya yırtılması sonucu gelişen, birtakım nörolojik bulgular ortaya çıkaran, beynin fonksiyonlarını yerine getirememesine yol açan olaydır. Beynimiz 2 adet hemisfer adı verilen yarıküreden oluşur. Beynin sağ tarafında oluşan hasar, vücudun sol yarısını etkiler, beynin sol tarafında oluşan hasar ise vücudun sağ yarısını etkiler. Dünyada kalp hastalığı ve kanserden sonra en sık 3. ölüm sebebidir. İnmenin Belirtileri : bir vücut yarısında kaslarda güçsüzlük, uyuşma ve karıncalanma, ani görme kaybı, konuşma bozukluğu veya konuşamama, baş dönmesi ve dengesizlik, ani başlayan nedeni bilinmeyen şiddetli baş ağrısı, bilinç kaybı. Felç Risk Faktörleri : yaş, cinsiyet, ırk, ailede hikaye, hipertansiyon, kalp hastalığı, diyabet, sigara, alkol, sedanter yaşam, obezite, östrojen içeren ilaçlar. İnme risk faktörlerinin %90’ının önlenebilir olduğu unutulmamalıdır. Erkeklerde kadınlara oranla daha sık rastlanır. Yaşlılarda gençlere oranla daha sık görülür. Siyah ırkta beyazlara oranla daha sık görülür. Felçli hastalarda görülebilecek sorunlar : tromboembolik hastalıklar, derin ven trombozu, pnömoni, solunum yetmezliği, kalp yetmezliği, kalp aritmileri, tekrarlayan inme, bası yaraları, mesane-bağırsak fonksiyon bozuklukları, uykusuzluk, depresyon, yutma bozukluğu, seksüel disfonksiyon, epileptik nöbet, spastisite, eklemlerde kontraktür, düşme korkusu, fazla ilaç kullanımı, genel yorgunluk hali, kondisyon ve endurans azlığı, omuz çıkığı, omuz ağrısı. Beyinde hasar oluştuktan sonra ilk önce Flask Dönem denilen hiçbir hareketin gözlenmediği derin tendon reflexlerinin alınmadığı bir dönem oluşur. Bu dönem yaklaşık 7-10 gün sürer. Daha sonra spastisite yerleşmeye başlar ve sonrasında istemli hareketler gelişmeye başlar. İnme rehabilitasyonunda en hızlı iyileşme ilk 3 ayda olur. 6. aydan sonra iyileşme bir plato çizer. Ancak araştırmalar genelde 2 yıla kadar iyileşmenin devam ettiğini gösterir. Bu yüzden felç geçirdikten sonra mümkün olduğunca en erken sürede fizik tedaviye başmak çok önemlidir. Özellikle yatağa bağımlı hastalarda pozisyonlama, hasta transferleri, havalı yatak kullanımı, ortezleme, aile eğitimi ve bilgilendirme çok önemlidir. Bu şekilde yatağa bağımlı olan hastalarda, erken dönemde evde fizik tedavinin önemi büyüktür. Evde fizik tedavi için bu alanda eğitimli ve tecrübeli fizyoterapistler bu hizmeti verebilmektedir.
