Faset Eklem Sendromu ve Bel Ağrısı
Omurgadaki faset eklemlerin dejeneratif ve travmatik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan, omurgada ağrı ve instabilite oluşturan sendromdur.
Bel ağrısı erişkinlerde en sık rastlanan kas iskelet sistemi sorunlarından biridir. Sanayileşmiş ülkelerde bel ağrısının yaşam süresi içindeki görülmesi yaklaşık %90 olarak bildirilmiştir. Bel bölgesinde en yaygın ağrı sebebi disk olarak kabul edilse de incelenen popülasyona bağlı olarak faset sendromunun kronik bel ağrısının %30’undan sorumlu olduğu tahmin ediliyor.
Ayakta dik duruş pozisyonunda vücut ağırlığının %70’i disklere, %30’u ise faset eklemlere aktarılmaktadır.
Faset eklem kaynaklı ağrı, tekrarlayıcı bel ekstansiyonu içeren sporlarda, özellikle belde rotasyon hareketleri de eşlik ettiğinde daha yaygın olabilir. Yapılan araştırmalar yetişkin tenisçilerde tekrarlanan bel geri hareketi ve rotasyon yüklenmesi sebebiyle bel faset eklemlerinde erken dejenerasyon görülmüştür.
Faset eklem kaynaklı ağrı bel ağrısı sebepleri arasında ön sırada gelmesine rağmen, diğer bel ağrısı sebepleri ile karışabilmesi, izole olmaması nedeniyle tanı koyması zordur. Ayrıca fiziksel muayenede de faset eklem kaynaklı ağrıyı diğer bel ağrısı sebeplerinden ayıracak net bir manevra yoktur. Semptomlar ayrıntılı sorgulanmalı ve bel ağrısını artıran ve azaltan aktiviteler detaylı gözden geçirilmelidir. Faset eklem ağrıları akut, subakut veya kronik olabilir. Faset sendromu genellikle sinsi başlangıçlıdır.
Faset sendromunda özellikle rotasyon hareketleri ağrılıdır. Oturmakla ve gövdenin öne hareketiyle azalır. Faset sendromunu düşündüren muayene bulguları olarak lomver lordozun azalması (belde düzleşme), faset eklem palpasyonunda ağrı ve hassasiyet, düz bacak kaldırma testinin negatif olması, nörolojik problemlerin olmaması sayılabilir.
Faset sendromunda tanı koymak icin röntgen, MR ve bilgisayarlı tomografi kullanılır.
Faset eklem sendromunun tedavisinde ilaç tedavisi, fizik tedavi ve cerrahi tedaviler yer alır. Akut dönemde hastanın hareketlerini kısıtlayan şiddetli bir ağrı mevcuttur. Bu safhada analjezik, NSAI ilaçlar, kas gevşeticiler kullanılır ve birkaç gün yatak istirahati verilmesi uygundur. Daha sonra kalıcı olarak ağrı ve spazmın giderilmesi, faset ve disklere binen yükün en aza indirilmesi için fizik tedavi uygulamaları çok faydalıdır. Ayrıca uygun zamanda yapılan manipülasyon ve faset eklem enjeksiyonları hastayı hızla rahatlatabilir. Manipülasyonun faset eklemlerde 1-2 mm açılma oluşturan direk mekanik etkisi vardır. Bu manipülasyonlar bu tekniği bilen tecrübeli fizyoterapistler tarafından yapılmalıdır.
