Evde Fizik Tedavi
Günümüzde fizik tedavinin öneminin artmasıyla beraber evde fizik tedavinin de önemi gün geçtikçe artmaktadır. Birçok hastalıkta yaşam kalitemizi yükselten, normal fonksiyonel işlevlerimizi yerine getirmeyi amaçlayan fizik tedavi uygulamaları artık özellikle büyük şehirlerde evlerde yoğun bir şekilde uygulanabiliyor.
Genellikle hastanelerde yatış için sıra bekleyen hastalar, beklediği süre boyunca fiziksel olarak geri kalmak istemedikleri için evde fizik tedaviye bir an önce başlamak istiyorlar. Ayrıca hastane ortamında özellikle yaşlı hastaların enfeksiyon kapma oranının yüksek olması, hastane servis yatışında sürekli olarak refakatçi bulunduramayacak olan aileler evde fizik tedavi uygulamalarını tercih etmektedir. Öte yandan hastanelerde ayaktan fizik tedavi hizmeti alan hastalar ise, genellikle tekerlekli sandalye ile ambüle oldukları için hastaneye gidip gelmekte zorluk çekebiliyorlar. Çoğu zaman ambulans ile hastaneye gitmek mümkün olamadığı için diğer araçlarla hastaneye ulaşmak da bir hayli zorlayıcı olmaktadır. Bu gibi nedenlerden dolayı evde fizik tedavi almak hem hasta ve ailesi açısından daha az yorucu hem de yararlanacağı fizik tedavi hizmeti kalitesi açısından daha faydalıdır. Çünkü evde alınan fizik tedavi seanslarında fizyoterapist hastasıyla birebir ilgilenir ve hastaneye oranla daha uzun süren bir fizik tedavi seansı uygulayabilir.
Evde fizik tedavi hizmeti veren çeşitli sağlık kuruluşları vardır. Şu an pek fazla yaygın olmamakla birlikte bazı devlet hastanelerinin ve fizik tedavi hastanelerinin bu konuda hastalarına evde fizik tedavi hizmeti sunduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde gelişmiş belediyeler evde sağlık hizmeti altında evde fizik tedavi hizmeti de sunarak hastaların evlerine fizyoterapist gönderebilmektedir. Fakat devletin ve belediyenin imkanları dahilinde gelişen bu hizmetler malesef sınırlı olabiliyor ve bu seanslar hastaların ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayamıyor. Bunların dışında evde fizik tedavi hizmeti veren özel sağlık kuruluşları da bu konuda fizik tedavi ihtiyacı olan hastaların evlerine fizyoterapist göndermektedir. Fakat evde fizik tedavi seanslarının SGK tarafından ödemesi olmadığı için ve sadece özel sigortalar tarafından bu hizmet karşılandığı için hastaların ekstra ücret ödemesi gerekmektedir.
Evde Fizik Tedavinin Avantajları Nelerdir?
-Hasta evinde kendini daha rahat ve güvenli hisseder.
-Hastaneye gidip gelmek ağır hasta grupları için büyük zorluk oluşturduğundan bu tür hastaların ev ortamında fizik tedavi alması hem hasta için hem de ailesi için daha avantajlıdır.
-Hastanelerde uzun randevu sürelerini beklemek yerine evde seanslara başlamak daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşir.
-Evde uygulanan fizik tedavide fizyoterapist hastasıyla birebir ilgileneceğinden ona daha çok zaman ayırır ve tedavi daha verimli geçer.
Evde Fizik Tedavi Haftada Kaç Seans Uygulanmalıdır?
Fizik tedavi seansları ortalama 1 saat sürmekle birlikte hastanın yaşı, hastalığı, fiziksel durumu ve kapasiteleri göz önüne alınarak yapılan değerlendirmeler sonucu uygulanacak seans sayısı belirlenir. Yapılan bu değerlendirmelerin doğrultusunda fizyoterapist haftada uygulanacak seans sayısını belirler.
Evde Fizik Tedavide Kullanılan Cihazlar Nelerdir?
Evde fizik tedavi yapılması için gerekli olan bazı cihazlar vardır; bu cihazlar fizik tedavinin çok daha iyi sonuçlar vermesini sağlar, hastanın fizik tedavi esnasında ve dışında egzersizler yapabilmesini sağlar. Tedavinin etkisini arttıran evde fizik tedavide kullanılan cihazlar başlıca şunlardır:
– Kas Stimülasyon Cihazları
– Egzersiz Lastiği (Theraband)
– Ayak Ağırlıkları
– Tens Elektrodu
– Walker
– Ağrı bandı (Kinesiotape)
– Fizik tedavi El Egzersiz Aletleri
– Egzersiz Topu
– Bobath Topu (Pilates Topu)
– Denge Tahtası
Evde Fizik Tedavi Hangi Hastalıklarda Uygulanabilmektedir?
Evde fizik tedavi; felç (inme) geçiren hastalarda, omurilik yaralanmalarında, Parkinson, MS (multipl skleroz) gibi nörolojik hastalıklarda, kalça kırığı, kalça protezi, diz protezi gibi ortopedik hastalıklarda, geriatrik nedenlere bağlı yürümekte zorluk çeken hastalarda, bel ağrısı, bel tutulması, boyun tutulması, sırt ağrısı, bel fıtığı gibi hastalıklarda uygulanabilmektedir.
-Bel Tutulması: Halk dilinde Bel Tutulması olarak adlandırılan durum aslında çoğumuzun hayatında en az bir defa yaşadığı bir sağlık problemidir. Aslında bel tutulmalarında bel bölgesinde bulunan kaslarımız bir takım nedenlerle incinir ve kendini korumaya alarak ağrı oluşturur. Bu ağrılar aslında bize hareket etme, iyileşmeye ihtiyacım var mesajını vermektedir.
Bel tutulmaları genellikle uzun süre sabit kalınan bir pozisyondan ani bir kalkış hareketiyle, bel bölgesinin soğuğa veya rüzgara maruz kalması gibi nedenlerle ortaya çıkmakla birlikte bazen çok basit işlevleri yerine getirirken bile tutulabilir. Ağır derecede beli tutulan kişiler bazen nefes alıp vermekte dahi ağrı duyabilir ve hareket etmede büyük zorluklar yaşayabilir. Bu gibi durumlarda hastanın eski sağlığına kavuşabilmesi için evde fizik tedavi alması gerekebilir.
-Felç (İnme): Felç; beyni besleyen damarların tıkanması veya yırtılması sonucu gelişen, birtakım nörolojik bulgular ortaya çıkaran, beynin fonksiyonlarını yerine getirememesine yol açan olaydır. İnme rehabilitasyonunda en hızlı iyileşme ilk 3 ayda olur. 6. aydan sonra iyileşme bir plato çizer. Ancak araştırmalar genelde 2 yıla kadar iyileşmenin devam ettiğini gösterir. Bu yüzden felç geçirdikten sonra mümkün olduğunca en erken sürede fizik tedaviye başmak çok önemlidir. Özellikle yatağa bağımlı hastalarda pozisyonlama, hasta transferleri, havalı yatak kullanımı, ortezleme, aile eğitimi ve bilgilendirme çok önemlidir. Bu şekilde yatağa bağımlı olan hastalarda, erken dönemde evde fizik tedavinin önemi büyüktür. Evde fizik tedavi için bu alanda eğitimli ve tecrübeli fizyoterapistler bu hizmeti verebilmektedir.
-Kalça Kırıkları ve Protezi: Kalça protezi ameliyatlarından sonra fizik tedavinin rolü çok önemlidir. Bu tür kalça ameliyatlarından sonra hastalarda genel olarak kas zayıflıkları, eklem hareket açıklıklarında azalmalar, kas ve eklem sertlikleri, denge problemleri ve ameliyatlı bacak üzerine ağırlık aktarmada yaşanan sorunlar, asimetrik yürüyüş ve günlük yaşam aktivitelerinde yetersizlikler görülebilir. Bu gibi problemlerden dolayı hastalarda düşme riski artar ve bu durum protezin gevşemesine, çıkmasına veya kemik yapıların kırılmasına yol açabilir. Bu yüzden kalça protezi ameliyatlarından sonra hastalar mutlaka fizik tedaviye başvurmalıdırlar. Kalça kırıklarından sonra yapılan protez ameliyatları sonrasında eve çıkarılan hastalar ilk etapta hastanelere ve fizik tedavi merkezlerine gidip gelmekte zorluk yaşayabileceği için evde fizik tedavi hizmetlerinden faydalanabilmektedir.
-Geriatrik (Yaşlı) Hastalarda Evde Fizik Tedavi: Geriatrik gruplarda kas atrofileri, eklem ağrıları, düşme korkusu, kardiovasküler problemler, geçirilen herhangi bir operasyon sonrasında uzun yatış süreleri sonucu yürümesini kaybetme gibi durumlar varlığında eski günlük yaşam aktivitelerine ulaşmak için evde fizik tedavi bir ihtiyaç haline gelebilmektedir.
