Kireçlenmesi ve Fizik Tedavi
Halk dilinde diz kireçlenmesi olarak bilinen aslında tıp literatüründe osteoartrit olarak adlandırılan hastalık eklem kıkırdağında aşınmaların sonucunda gelişen ilerleyici ve kronik bir hastalıktır. Diz kireçlenmesinde diz ekleminde ağrı, hassasiyet, hareket kısıtlılığı, çıtırdama sesleri oluşabilmektedir. Diz kireçlenmeleri eklemde meydana gelen problemler ve ciddi fiziksel aktivite kayıpları nedeniyle önemli bir halk sağlığı problemidir. İlerleyen vakalarda kıkırdak dokunun aşınmasına ek olarak kemiklerde de sivrileşme ve bozukluklar görülebilmektedir.
Kireçlenmeler en çok diz ekleminde, ellerde, kalçalarda ve omurgada görülür. Diz ekleminin arasında sinoviyal sıvı denilen ve eklem yüzeylerinin birbirine sürtmesini azaltan bir sıvı bulunur. Bu sıvının azalması eklem yüzeylerinin sürtünmesini artıracağından bu durum kireçlenmelere zemin hazırlar. Ayrıca kıkırdak dokunun yapısındaki su miktarı da yaş ile birlikte azalacağından kireçlenmeler genelde yaşlılıkta görülür.
Diz kireçlenmeleri kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür ve yaş arttıkça bu hastalığın görülme oranı da artar. 65 yaş üzeri insanlarda kireçlenmelerin görülme sıklığı %50 civarındadır. 75 yaş ve üzeri insanlarda ise bu oran %80’lere çıkar.
Diz kireçlenmelerinde yaş ve cinsiyetin yanı sıra bir diğer önemli durum da kilodur. Çoğu hastalığın sebebi olarak karşımıza çıkan kilolar diz kireçlenmelerinde de önemli sebeplerden bir tanesidir. Kilolu kişilerde diz kireçlenmelerinin görülme sıklığı önemli ölçüde artmıştır. Bunun yanı sıra kişinin yaptığı meslek de diz kireçlenmelerinde önemli bir rol oynar. Örneğin sürekli dizleri üzerinde çalışmak durumunda olan bir temizlikçinin diz kireçlenmesi olma ihtimali masa başında çalışan bir memura göre çok daha yüksektir. Diz kireçlenmelerinde bir diğer önemli konu ise hareketsizliktir. Yaşamı boyunca pek egzersiz ve spor yapmamış olan kişilerin kasları zayıf kalacağından eklemlerinde kireçlenme olma ihtimali yüksektir.
Osteoartrit yani kireçlenmesi olan hastalarda eklemde ağrı, sabah sertliği, eklem hareket açıklıklarında azalmalar, eklemde ödem, eklemde yamulmalar gözlenebilir. Fizik tedavide ise amacımız ağrının azaltılması, kasların güçlendirilmesi, eklemde oluşabilecek yamulmaların önlenmesi, hasta ve aile eğitimi.
Osteoartritte ilaç tedavisi olarak ise eklem içine yapılan sinoviyal sıvı enjeksiyonu hastaların 6 aylık bir süre boyunca şikayetlerinde azalmayı sağladığı kanıtlanmıştır. Bunun yanı sıra ağrı kesici ve NSAİ ilaçlar da yaygın olarak kullanılır. Ayrıca kıkırdak yapımını artıran bir takım kıkırdak ilaçları da bu hastalara doktorlar tarafından verilmektedir.
